संक्षिप्त परिचय : पत्र
नाम : प्रो. सुनील बाबूराव कुलकर्णी देशगव्हाणकर
पद नाम : निदेशक, केंद्रीय हिंदी संस्थान एवं सचिव, केंद्रीय हिंदी शिक्षण मंडल
जन्म तिथि : 01 जून 1975
जन्मस्थान : देशगव्हाणकर तहसील – अंबड, जिला – जालना महाराष्ट्र.
शैक्षिक योग्यता : एम.ए.; एम.फिल,; पीएच,डी. ; सेट तथा बी.जे. (पत्रकारिता )
सेवा कार्यानुभव : 24 वर्ष
अनुसंधान क्षेत्र : मध्ययुगीन काव्य, तुलनात्मक अनुसंधान, अनुवाद , सामाजिक समरसता तथा संत साहित्य और विविध कौशल विकास.
संदर्भ पुस्तकें :
- कबीर और तुकाराम के काव्य में प्रगतिशील चेतना
- समकालीन साहित्य विमर्श
- सामाजिक समरसता के अग्रदूत संत कवि
- भाषिक संप्रेषण
- हिंदी लेखन कौशल विकास और प्रयोजनमूलकता
अनूदित पुस्तकें :
- ढोता हूं कविता की पालकी (मराठी से हिंदी में अनूदित काव्य संकलन)
- दमन (मराठी से हिंदी में अनूदित काव्य संकलन)
- पंडित दीनदयाल उपाध्याय व्यक्तित्व के विविध पहलू’ (मराठी से हिंदी में अनूदित वैचारिक साहित्य)
- व्हाट्सएप और प्राणियों की अन्य कथाएं (मराठी से हिंदी में अनूदित बालकथा संकलन )
- सामाजिक समरसता स्वरूप एवं अवधारणा (मराठी से हिंदी में अनूदित वैचारिक पुस्तक )
- भारतीय गांव अर्थ एवं राजनीति (यशवंतराव चव्हाण मुक्त विद्यापीठ,नाशिक बी.ए. प्रथम वर्ष पाठ्य पुस्तक )
- जन संख्या अध्ययन : मूल्यांकन अनुसंधान (यशवंतराव चव्हाण मुक्त विद्यापीठ, नाशिक,बी.ए. प्रथम वर्ष पाठ्य पुस्तक )
संपादित पुस्तकें :
- संत साहित्य की आधुनिक अवधारणाएं
- राष्ट्र भाषा हिंदी कितनी सही कितनी प्रेरक
- भारतीय भक्ति साहित्य में अभिव्यक्त सामाजिक समरसता
- हिंदी साहित्य अधुनातन आयाम
- संत साहित्य: अधुनातन आयाम
संपादित पाठ्यपुस्तकें :
- कथेतर गद्य विधाएं बी.ए.व्दितीय वर्ष कला हिंदी
- श्रेष्ठ हिंदी एकांकी बी.ए.द्वितीय वर्ष कला हिंदी
- गीत- नवगीत संकलन बी.ए.द्वितीय वर्ष कला हिंदी
- भारतीय संत काव्य परंपरा बी.ए.तृतीय वर्ष कला हिंदी
- खान्देश का लोक साहित्य बी.ए.तृतीय वर्ष कला हिंदी
- समकालीन मराठी अनूदित कविताएं एम.ए.प्रथम वर्ष हिंदी, डॉ.बा.आ.मराठवाडा विश्वविद्यालय छत्रपति संभाजीनगर
- हिंदी की कालजयी कहानियां ,एम.ए.हिंदी प्रथम वर्ष, कबचौउमवि, जलगांव
- साहित्य सरिता , बी.ए.हिंदी प्रथम वर्ष, कवयित्री बहिणाबाई चौधरी उत्तर महाराष्ट्र विश्वविद्यालय, जलगांव
- साहित्य गंध ,बी.कॉम.हिंदी प्रथम वर्ष कवयित्री बहिणाबाई चौधरी, उत्तर महाराष्ट्र विश्वविद्यालय, जलगांव
- शिक्षा मंत्रालय,भारत सरकार, नई दिल्ली तथा केंद्रीय हिंदी संस्थान आगरा के आर्थिक सहयोग से “हिंदी- मराठी अध्येता कोश” (Learning Dictionary ) का निर्माण एवं प्रकाशन | (पूर्ण )
- विश्वविद्यालय अनुदान आयोग नई दिल्ली द्वारा “भारतीय भक्ति साहित्य में अभिव्यक्त सामाजिक समरसता का तुलनात्मक अध्ययन ” इस विषय पर बृहत शोध परियोजना के अंतर्गत रू.7,46,000/- की अनुदान राशी मंजूर.(पूर्ण)
- केंद्रीय हिंदी संस्थान,आगरा,शिक्षा मंत्रालय,भारत सरकार,नई दिल्ली द्वारा “मराठी भाषा का लोक साहित्य” इस विषय पर बृहत शोध प्रकल्प मंजूर. (प्रक्रियाधीन )
- विश्वविद्यालय अनुदान आयोग, नई दिल्ली तथा बनारस हिंदू विश्वविद्यालय वाराणसी द्वारा प्रयुक्त स्ट्राइड कंपोनेंट – || अंतर्गत “भारतीय भक्ति साहित्य में अभिव्यक्त विविध कौशल विकास : तुलनात्मक अध्ययन (के विशेष संदर्भ में ) इस विषय पर रू.50,00,000/- का प्रस्ताव सादर
- आईसीएसएसआर ,नई दिल्ली द्वारा हिंदी मराठी संत साहित्य में अभिव्यक्त सामाजिक समरसता तुलनात्मक अध्ययन इस विषय पर दीर्घ शोध परियोजना हेतु रू. 5,00,000/- की राशि मंजूर
- श्रीलंका के कोलंबो शहर में आयोजित ब्लॉगर सम्मेलन में विशेष अतिथि के रूप में निमंत्रित
- रशिया के मोस्को शहर में आयोजित अंतरर्राष्ट्रीय संगोष्ठी में विशेष वक्ता के रूप में लोकशाहीर अण्णाभाऊ साठे के साहित्य पर विचार अभिव्यक्ति
- फीजी के नादी शहर में आयोजित बारहवें विश्व हिंदी सम्मेलन, में विशेष वक्ता के रूप हिंदी सिनेमा वैश्विक परिदृश्य इस विषय पर अपने विचार अभिव्यक्ति
- अंतरराष्ट्रीय शोध पत्रिकाओं में प्रकाशित शोध निबंधों की संख्या : 19
- राष्ट्रीय शोध पत्रिकाओं में प्रकाशित शोध निबंधों की संख्या : 40
- अन्तर्राष्ट्रीय तथा राष्ट्रीय संगोष्ठियों में सत्र अध्यक्ष, विषय प्रस्तोता के रूप में विशेष निमंत्रित के रूप में दिए जाने वाले व्याखानों की संख्या : 70
- राष्ट्रीय तथा राज्यस्तरीय संगोष्ठियों का आयोजन : 15
- विभिन्न स्थानों पर दिए गए व्याख्यानों की संख्या : 90
- महाराष्ट्र राज्य पाठ्य पुस्तक निर्माण मंडल बाल भारती, पुणे में कक्षा पांचवी से ले कर दसवीं तक की कक्षाओं की 18 हिंदी पाठ्य पुस्तकों का संपादन
- महाराष्ट्र राज्य हिंदी साहित्य अकादमी, मुंबई पर वर्ष तीन वर्षे सम्माननीय सदस्य
- मानव संसाधन विकास मंत्रालय तथा केंद्रीय हिंदी निदेशालय, नई दिल्ली के नि:शूल्क पुस्तक वितरण समिति के दो वर्ष तक सम्माननीय सदस्य
- केंद्रीय हिंदी संस्थान आगरा द्वारा निर्मित हिंदी – मराठी अध्येता कोश निर्माण समिति के मुख्य समन्वयक के रूप में दायित्व
- उत्तर प्रदेश भाषा संस्थान,लखनऊ के मराठी से हिंदी पांच पुस्तकों का अनुवाद करने वाली समिति का समन्वयन
- केंद्रीय हिंदी निदेशालय ,नई दिल्ली द्वारा हिंदीतर भाषी हिंदी लेखक पुरस्कार दिए जाने वाली समिति के सम्माननीय सदस्य
- उपाध्यक्ष हिंदीतर प्रदेश, भारतीय हिंदी परिषद, प्रयागराज वर्ष 2023-2025
- अध्यक्ष हिंदी अध्ययन मंडल कवयित्री बहिणाबाई चौधरी उत्तर महाराष्ट्र विश्वविद्यालय,जलगांव (पांच वर्षे )
- नामनिर्देशित सदस्य, राष्ट्र संत तुकडोजी महाराज विश्वविद्यालय, नागपुर वर्ष 2023-2028
- सदस्य, अनुसंधान मंडल (बोर्ड ऑफ रिसर्च),मुंबई विश्वविद्यालय, मुंबई
- नाम निर्देशित सदस्य, अण्णाभाऊ साठे अध्यासन केंद्र, मुंबई विश्वविद्यालय, मुंबई
- समन्वयक – उन्नत भारत अभियान केंद्र कवयित्री बहिणाबाई चौधरी उत्तर महाराष्ट्र विश्वविद्यालय,जलगांव
- कार्यक्रम अधिकारी – पदवी व पदव्युत्तर विभाग,राष्ट्रीय सेवा योजना विभाग (छह वर्ष )
- सह समन्वयक – आविष्कार विश्वविद्यालय स्तरीय प्रतियोगिता सदस्य हिंदी अध्ययन मंडल डॉ.बाबासाहेब अम्बेड़कर विश्वविद्यालय, औरंगाबाद.2017-2021
- सदस्य हिंदी अध्ययन मंडल,फर्ग्युसन महाविद्यालय,पुणे 2022-2026
- सदस्य – हिंदी अध्ययन मंडल विल्सन महाविद्यालय, मुंबई
- सदस्य हिंदी अध्ययन मंडल ,गरवारे महाविद्यालय, पुणे
- सदस्य हिंदी अध्ययन मंडल,संदीप विश्वविद्यालय,नाशिक
- सदस्य- अकादमी कौंसिल,कबचौउमवि, जळगाव
- मातृ संस्था में वर्तमान मूल पद – हिंदी विभागाध्यक्ष तथा अध्यक्ष हिंदी अध्ययन मंडल कबचौउमवि जलगांव महाराष्ट्र
- संप्रति – निदेशक, केंद्रीय हिंदी संस्थान एवं सचिव, केंद्रीय हिंदी शिक्षण मंडल
- ई-मेल – sunilkulkarni38@gmail.com